We ervaren altijd werkdruk of druk in het algemeen. Als iemand je vraagt hoe het gaat dan zijn we altijd druk. Herken jij dat? Druk zijn is de norm geworden om te laten zien dat we belangrijk zijn. Onze agenda’s zitten vol en we maken amper tijd voor de dingen die we echt belangrijk vinden. Maar een uurtje op Instagram swipen? Of een uurtje netflixen? Daar maken we graag tijd voor: even ontsnappen aan alle verwachtingen om ons heen.
Binnenkort staan we weer stil bij dit onderwerp tijdens de week van de werkstress. Door de groeiende prestatiedruk, de toegenomen internetcommunicatie en onze drang naar afleiding bestaat er een cultuur waarin we een hectisch leven leiden. Dit heeft grote negatieve gevolgen voor onze mentale en fysieke gezondheid. Meer dan een miljoen mensen in Nederland ervaren klachten die kenmerkend zijn voor een burn-out. Maar waarom is de manier waarop we ons werk en leven inrichten dan nog nauwelijks veranderd? En wat kunnen we doen om te ontsnappen aan de toenemende verwachtingen van onze omgeving?
”Strategieën om minder druk te zijn helpen niet meer”
Tijdsmanagement helpt niet meer, want er is vaak gewoon te veel werk dat we moeten doen. Onze input groeit en de output die we moeten leveren krijgen we niet meer gedaan. Doordat we voortdurend moeten schakelen tussen verschillende taken zijn we niet productief en is ons aandachtsvermogen verslapt. Het is dan ook niet uitzonderlijk om regelmatig over te werken. Bovendien, waarom zou jij al naar huis gaan als je collega’s ook nog aan het werk zijn? Er is toch nog genoeg werk te doen?
We leven in een prestatiemaatschappij waarin we onszelf constant willen bewijzen. Of het nou voor onze baas is of voor collega’s: door heersende sociale normen op het werk is het moeilijk om nee te zeggen tegen nieuwe input, een vergadering of die zoveelste werkborrel waar je eigenlijk helemaal geen zin in hebt. Conformeren aan de norm is dan de gemakkelijke keuze waarbij je geen weerstand zult ervaren.
Ook in onze vrije tijd is het moeilijk om nee te zeggen tegen sociale druk omdat we willen weten wat onze vrienden en leeftijdsgenoten bezighoudt. Bijna iedereen is tegenwoordig actief op sociale media-kanalen als Instagram. Even een leuke foto plaatsen, en dan smachtend wachten op de variabele beloning in de vorm van likes en reacties. Hierdoor wordt ons beloningscentrum geactiveerd of worden we teleurgesteld, als we in onze ogen te weinig likes en dus erkenning krijgen. We willen onszelf presenteren als succesvol, welvarend, gelukkig en mooi. Door de hunkering naar erkenning en waardering blijven we voortdurend door onze tijdlijn scrollen. Maar zijn we aan het einde van de dag ook gelukkig? Of sluimert er onderhuids een gevoel van onzekerheid of eenzaamheid?
We gebruiken sociale media buitensporig om maar dat geluksgevoel te krijgen: als we wakker worden, onderweg naar ons werk, als we thuiskomen van het werk en als we naar bed gaan. Naar dit fenomeen heb ik tijdens mijn studie uitgebreid onderzoek gedaan. Uit verschillende studies blijkt dat een hoger gebruik van internet samenhangt met een grotere mate van sociale vergelijking. Ook niet verassend is dat sociale media samenhangt met het hebben van een laag zelfbeeld, gevoelens van eenzaamheid en zelfs depressieve gevoelens.
Door onze constante behoefte aan afleiding en waardering is het onvermijdelijk dat onze mentale batterij snel uitgeput raakt. Ons brein heeft zich nog niet aangepast aan deze nieuwe leefomstandigheden, daarom moeten we zelf oplossingen verzinnen om met drukte en afleiding om te gaan. Het is een voortdurende uitdaging, ik herken het ook bij mijzelf en andere mensen om mij heen. Maar wat kunnen we zelf doen om te ontkomen aan de constante afleiding en de sociale druk die we ervaren?
Natuurlijk kunnen we niet gemakkelijk loskomen van sociale normen en alle input van buitenaf negeren. Wel kun je drukte op een andere manier ervaren. Welke taken en activiteiten hebben prioriteit? En zeg jij volmondig ja’ op alle inkomende taken of durf jij ook regelmatig nee te zeggen? En hoeveel tijd besteed jij aan de dingen die echt tijd verdienen, zoals vrienden, familie maar ook mentale en fysieke ontspanning. Of scrol jij toch liever nog even door op je tijdlijn?
”Wie voor zichzelf leert opkomen en bewuste keuzes leert maken gaat zich onderscheiden”
Om los te komen van drukte en externe verwachtingen geloof ik dat je twee dingen goed moet kunnen, namelijk bewuste keuzes maken en ‘nee’ kunnen zeggen, door met aandacht aanwezig te zijn bij de dingen die je doet. De kunst zit hem in het oefenen en het inbouwen van nieuwe gewoontes. Ga bijvoorbeeld aan de slag met ontspanningsoefeningen. Zowel bij yoga als bij mindfullness gaat het om bewust leven en krijg je handvatten bij het leggen van de juiste focus. Ook door creatief bezig te zijn kun je het denken even stilzetten, zoals bij tekenen en schilderen. Welke vorm je kiest is persoonsafhankelijk, maar maak in ieder geval voor jezelf een start zodat jij ook meer rust kan gaan ervaren.
