Deze week startte bij ons de Course Strategic Health Management. Een aantal deelnemers klopte aan bij ons kantoor op de derde verdieping. Ik verwees ze door naar de tweede verdieping, waar de Course plaatsvindt. Voor even was ik (in het normale leven als adviseur communicatie bij Inhealth) de gastvrouw en ik merkte dat ik de rest van de ochtend in mijn servicegerichte rol bleef hangen.
Maar ook als adviseur communicatie, wanneer collega’s mij om een breder communicatie advies vragen, betrap ik mijzelf erop dat ik me professioneler en slimmer voel wanneer een collega mij positioneert als ‘expert’. Ik ga hierdoor met meer enthousiasme en zelfvertrouwen aan de slag, wat vaak een positieve uitwerking heeft op mijn werk.
Dit soort situaties maken we denk ik allemaal wel eens mee, zonder er echt bij stil te staan. Denk maar eens aan het bekende voorbeeld waarbij je als fietser wél stopt voor een rood stoplicht als er kinderen in de buurt zijn. In de gedragspsychologie noemen we dit altercasting.
Toen ik dit artikel van D&B over altercasting las, was het voor mij dan ook een feest der herkenning. In het artikel staat uitgebreid uitgelegd wat altercasting inhoudt, maar kort gezegd ‘plaats je bij altercasting de ander in een (sociale) rol die automatisch het gedrag activeert dat jij wilt stimuleren’ (uit het artikel ‘Wie ben ik? Gedrag veranderen met sociale rollen’ van Suzie Geurtsen, D&B).
Altercasting is een heel eenvoudig en (indien goed toegepast) effectief middel om gedragsverandering te bevorderen. Mensen gebruiken het vaak al onbewust. Ook in onze aanpak in duurzame inzetbaarheidsprogramma’s komt het vaak terug. Een paar voorbeelden op een rijtje:
In de vorm van het communicatiespel vragen we medewerkers naar eigenschappen van de doelgroepen, naar de cultuur, boodschap, communicatiemiddelen, etc. Enerzijds geeft dit waardevolle informatie. Anderzijds zet je de medewerkers in hun rol als ‘expert’; zij weten immers het beste waar zij en hun collega’s behoefte aan hebben. Tevens is de kans dat zij vanuit hun expertrol enthousiast raken over het programma en dit uitdragen naar hun collega’s een stuk groter geworden.
Een aantal van onze klanten werkt met ambassadeurs. Enthousiaste en betrokken medewerkers die ideeën bedenken, aanspreekpunt zijn en de boodschap overbrengen aan hun collega’s. Door hen in deze rol te plaatsen voelen ze zich mede verantwoordelijk voor het slagen van het programma.
Behalve medewerkers worden ook directeuren of HR-adviseurs weleens in de expertrol gezet, bijvoorbeeld bij netwerkbijeenkomsten of het delen van best practices. Hoe helpen we elkaar aan een duurzaam inzetbaar Nederland en wat kunnen we van elkaar leren? Het gewenste gedrag is hierbij het delen van informatie en elkaar helpen.
Soms heb je het niet zelf door als het even wat minder met je gaat. Of de drempel is te hoog om naar je leidinggevende te stappen. Door te wijzen op de kwetsbaarheid van de mens (of medewerker) in het algemeen, kan je als collega of leidinggevende een verhoogd verantwoordelijkheidsgevoel krijgen. Dit motiveert om extra op elkaar te letten (signaleren) en het gesprek aan te gaan.
Vanzelfsprekend zijn er nog veel meer voorbeelden te bedenken. Denk er zelf maar eens over na, grote kans dat je je daarna een expert voelt…
(Gedragsverandering komt ook aan bod tijdens de Course Strategic Health Management. Interesse? Neem contact op met mijn collega Maarten Jan Stam).
